Yurt dışı seyahat denince birçoğumuzun zihninde New York’tan, Londra’dan veya Paris’ten bol ışıklı ve hoş görüntüler uçuşmaya başlar. Ve yine büyük çoğunluğumuz bir uçak bileti alıp zihninde canlandırdığı o güzel yerlere gitmenin hayalini kurar. Hayaller plana evrildiğinde ise pembe toz bulutu kalkmaya ve sürecin zorlu aşamaları ortaya çıkmaya başlar.
Yurtdışı seyahat sürecine ilişkin hususları listelemek bile başlı başına bir yazı konusu; ancak biz bu yazımızda sürecin en önemli aşaması olduğunu değerlendirdiğimiz vize hususuna değineceğiz. Detaylara geçmeden önce göçmenlik ve/veya oturum esaslı başvuru süreçlerinin konu kapsamına dahil olmadığını vurgulamak isteriz.
Vize Nedir?
Vize esas itibari ile bir izindir. Vatandaşı olduğunuz ülkeye yönelik herhangi bir serbesti veya muafiyet tanımayan bir yabancı ülkeye girebilmek için önce vize başvurusunda bulunarak bir bakıma ülkeye giriş için izin talep etmeniz gerekmektedir. İzniniz, yani vizeniz, başvuru yaptığınız ülkenin mevzuat ve uygulamalarına bağlı olarak pasaporta basılı bir belge şeklinde veya elektronik olarak düzenlenebilir.
Vize Nasıl Alınır?
Başvuru usul ve esasları ülkeden ülkeye farklılık göstermekle birlikte temel prensip vatandaşı olduğunuz veya kalıcı/uzun süreli oturum ile bulunduğunuz ülke içinden seyahat etmek istediğiniz ülkenin yetkili diplomatik misyonuna başvuru yapmaktır. İstisnai bir uygulama olmakla birlikte havalimanı, liman veya sınır kapılarında yer alan gişelerden başvuru yapılması gibi bir seçenek de bulunmaktadır (kapı vizesi).
Hangi Vize Türüne Başvurmalıyım?
Ülkeler vize rejimlerini belirli kriterleri gözeterek şekillendirirler. Bazı ülkeler seyahat maksatlarını, bazıları öngörülen kalış süresini, bazıları ise bu iki kriter grubunu da içeren hibrit bir sınıflandırma yöntemini kullanırlar. Bu nedenle vize türünü belirlemeden önce başvuru yapmak istediğiniz ülkenin vize rejimini genel hatları araştırmanız veya bu konuda profesyonel destek almanız büyük fayda sağlayacaktır.
Vize Başvurusu için Gerekli Belgeler Nelerdir?
Vize başvurusunda sunacağınız belgeler ve bu belgelere ilişkin standartlar (orijinal veya fotokopi, elektronik sistem çıktısı veya ıslak imzalı, online veya fiziki, tercüme zorunluluğu olup olmadığı gibi) vatandaşı olduğunuz ülkeye, başvuru yapacağınız ülkeye, başvuru yapacağınız vize türüne, genel profilinize ve koşullarınıza bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Bazı ülkeler vize başvuruları için sınırlı ve net bir evrak listesi sunarken (Schengen ülkeleri) bazı ülkeler (Birleşik Krallık, ABD ve Kanada gibi) net bir evrak listesinden ziyade başvuru sahibinin ortaya koyması gereken hususları belirtmekle yetinir.
Birinci grup ülkeler için evrak listesinde yer alan belgelerin tamamını sunmak vize almak için gerekli ancak yeterli değildir. Her belgenin karşı tarafa vermesi gereken bir de mesaj olmalıdır.
İkinci grup ülkelerde sıkı sıkıya bağlı kalmanız gereken bir liste olmamasına rağmen evrak yükünün azaldığından bahsetmek pek de mümkün değildir. Bu ülkelere yapılacak başvurularda da benzer hatta bazen ilave belgeler sunmak gerekebilir.
Vize Başvurusunda Nasıl Bir Strateji İzlemeliyim?
Daha önce de ifade ettiğimiz gibi vize başvurularında birçok husus başvuru sahibinin genel profiline ve koşullarına, başvuru yaptığı ülkeye ve vize türüne ve bir nebze de olsa başvuru sahibinin vatandaşı olduğu ve/veya kalıcı/uzun süreli oturum ile bulunduğu ülkeye bağlı olarak şekillenir. Genel olarak göçmenlik ve/veya oturum esaslı olmayan tüm vize süreçlerine uygulanabileceğini değerlendirdiğimiz hususları sizler için derledik. Kolay anlaşılabilmesi için farklı başlıklar altında ele alınmış olsa da tüm bu hususların bütüncül bir şekilde gözetilmesi gerektiğini hatırlatmakta yarar görüyoruz. Örneğin sadece finansal kriterlere odaklanıp seyahat gerekçesi ve zorlayıcı bağları göz ardı etmek veya oldukça makul bir gerekçeniz olduğu ön kabulü ile diğer iki kriter grubunda gerekli titizliği göstermemek başvurunuzun başarı şansını kayda değer oranda düşürecektir.
Gerçekçi ve Makul Bir Seyahat Gerekçesi
Vize başvurunuzu şekillendirirken göz önünde bulundurmanız gereken ilk ve belki de en temel husus seyahat gerekçesidir. Öncelikle seyahat gerekçeniz genel profiliniz ve koşullarınız (yaş, medeni hal, çocuk sayısı, gelir durumu, eğitim seviyesi, uluslararası seyahat geçmişi vb.) ile uyumlu olmalıdır. 50’li yaşlarına kadar hiçbir yurt dışı seyahati olmamış orta gelir düzeyinde bir başvuru sahibinin Fransa’ya Disney Land gezisi için Schengen Vizesi başvurusu yapması makul olmayacaktır. Aynı şekilde gelir durumu ne olursa olsun evli ve çocuklu bir başvuru sahibinin, ailesinden ayrı olarak kısa veya uzun süreli bir turistik seyahat için vize başvurusunda bulunması da sorgulanacaktır. Özetle vize başvurusu için beyan edeceğiniz seyahat gerekçesinin ayakları yere basmalıdır diyebiliriz.
Kullanıma Hazır, Yeterli ve Kaynağı Teyit Edilebilir Fon
Yurt dışı seyahat, özellikle ulusal para birimi zayıf olan ülke vatandaşları için finansal anlamda ciddi bir yük teşkil etmektedir. Orta gelir düzeyindeki Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının Schengen ülkeleri ile Birleşik Krallık, ABD ve Kanada gibi ülkelere yönelik 1-2 hafta gibi kısa süreli seyahatler için bile yaklaşık olarak 3-4 aylık gelirlerine denk gelen bir finansal kaynak göstermeleri gerekmektedir. Hal böyle olunca da o kaynağı gözden çıkarmanıza değecek bir gerekçe sunmanız beklenir. Bütüncül yaklaşımdan kastımız da tam olarak budur aslında.
Peki seyahatinizi ne tür bir kaynak ile finanse edebilirsiniz?
Her şeyden önce sunduğunuz fonların herhangi bir ek işlem veya ön bildirim olmaksızın doğrudan kullanılabilecek durumda olması gerekir ve bunun da en makul yolu finansman için bir mevduat hesabı sunmaktır. Sunduğunuz fonların hangi para biriminde olduğu çok önem arz etmez; ancak, her durumda seyahatiniz için tahsis ettiğiniz toplam fonların başvuru yapılan ülkenin para cinsi, EUR veya USD karşılığını uygun şekilde belirtmeniz yararınıza olacaktır.
Finansal kaynak miktarını belirlerken planladığınız seyahat için gerçekçi bir maliyet hesaplaması yapmanız ve bu hesaplamaya tüm gider kalemlerini (pasaport ve vize ücreti, ulaşım ve konaklama giderleri, yaşam giderleri vb.) dahil etmeniz gerekecektir. Yetersiz miktarda finansal kaynak göstermeniz durumunda başvurunuz doğrudan ret edilecektir. Unutmayın, hiçbir ülke finansal anlamda kendisine yük olma riski taşıyan yabancı ülke vatandaşlarını kabul etmez.
Öte yandan orantısız miktarda fazla finansal kaynak gösterilmesi ise niyetinizi sorgulatabilir ve başvurunuzun göçmenlik riski gerekçesiyle ret edilmesi ihtimalini yükseltir; ancak burada sunulan hesaptaki fonların ne kadar süredir bu hesapta tutulduğu, hesaptaki toplam bakiyenin nasıl oluştuğu (ev, araç vb. satışı sonrasında tek seferlik işlem ile, zamana yayılmış bir şekilde ve uzun vadede vb.) da önem arz eder.
Son olarak beyan edilen fonların kaynağının net şekilde ortaya konması gerekmektedir. Kaynağı belirsiz fonlar size ait veya gerçek anlamda kullanımınıza sunulmuş fonlar olarak değerlendirilmeyebilir ve sonuç olarak yetersiz fon gerekçesiyle başvurunuz ret edilebilir.
Ülkeye Geri Dönüş Garantisi
Göçmenlik ve/veya oturum esaslı süreçler haricindeki tüm vize türleri esas itibari ile yabancı ülke vatandaşlarının farklı bir ülkeye geçici süre ile kabulüne olanak tanıyan izinlerdir. Dolayısıyla vize başvurusunda bulunan yabancı ülke vatandaşlarının, planlanan kalış süresi sonunda kendi ülkelerine dönüşlerini gerekli kılacak zorlayıcı bağlarını (compelling ties) net bir şekilde ortaya koymaları beklenir.
Peki zorlayıcı bağ nedir?
Zorlayıcı bağ, başvuru sahibinin ülkesini terk ettiği andan itibaren mümkün olan en kısa sürede geri dönüşünü gerekli kılacak her türlü bağ olarak tanımlanabilir. Zorlayıcı bağları üç farklı alt gruba ayırabiliriz;
- Profesyonel Bağlar
- Finansal Bağlar
- Aile Bağları
Profesyonel bağlara en iyi örnek icra edilmekte olan tam zamanlı iş veya devam zorunluluğu olan eğitim programlarıdır. Yeri gelmişken bütüncül yaklaşımın önemini bu konuya ilişkin bir örnekle tekrar ortaya koymakta yarar görüyoruz. Başvuru sahiplerinin kısa süre önce başlamış oldukları düşük gelir getiren bir iş veya resmi kayıtlara göre kar etmeyen bir ticari işletme başvuru sahibinin finansal yeterliliğini sorgulatacağı için gerçek anlamda zorlayıcı bir bağ olarak dikkate alınmayabilir. Başvuru sahiplerinin vakıf, dernek, kulüp vb. üyelikleri de kendi ülkeleri ile olan profesyonel bağları kapsamında değerlendirilir.
Finansal bağları ise, başvuru sahiplerinin vatandaşı oldukları veya kalıcı/uzun süreli oturum ile bulundukları ülkedeki düzenli gelir kaynakları, yatırımları, her türlü menkul ve/veya gayrimenkul mal varlıkları ve istisnai birtakım durumlarda da uzun süreli kredi ödemeleri olarak sıralayabiliriz. Özetle finansal bağları, başvuru sahiplerinin ülkelerine geri dönmeyecek olmaları durumunda mahrum kalacakları veya finansal anlamda yarar sağlayamayacakları her türlü kaynak ve/veya mal varlığı şeklinde tanımlayabiliriz.
Başvuru sahiplerinin seyahatleri sırasında ülkelerinde veya kalıcı/uzun süreli oturum ile bulundukları ülkede bıraktıkları aile bireyleri de zorlayıcı bağ olarak değerlendirilir. Burada her yaş grubu için her aile bireyinin zorlayıcı bağ olarak değerlendirilmeyeceğini göz önünde bulundurmak gerekir. Genç yaştaki başvuru sahipleri için anne, baba ve istisnai durumlarda da kardeşler zorlayıcı bağ olarak değerlendirilirken, daha ileri yaşlarda sadece eş ve çocuklar zorlayıcı bağ olarak dikkate alınmaktadır. Bu kritere ilişkin delilleri sunarken hem başvuru sahibinin bulunduğu ülkenin genel yapısını hem de başvuru yapılan ülkenin mevzuatını göz önünde bulundurmak gerekir.
Sonuç olarak günümüz koşullarında isteyen herkesin, dilediği herhangi bir zamanda ve istediği herhangi bir ülkeye seyahat edebilmesi pek de mümkün değil. Birçok ülkeye seyahatin ön şartı söz konusu ülke tarafından ilgili kişi adına düzenlenmiş bir vize. Bu yazımızda vize süreçlerine ilişkin önemli birkaç hususu sizlerle paylaşmak ve bu zorlu süreci sizler adına bir nebze de olsa kolaylaştırmak istedik; ancak, vize başvurularının doğrudan göçmenlik hukuku ile ilgili süreçler olduğunu ve bu alanda uzmanlaşmış profesyonellerden destek alınmasının her zaman en sağlıklı hal tarzı olacağını belirtmek isteriz. ABD, Almanya, Avustralya, Belçika, Birleşik Krallık, Hollanda, Kanada ve tüm Schengen üyesi ülkelere Uniform Schengen vizesi işlemlerinizi Visa Portal International’ın alanında uzman ve tecrübeli Göçmenlik Hukuku Uzmanları ile gerçekleştirmek için bizlere telefon veya e-posta ile ulaşabilir veya ilgili formu doldurarak Ücretsiz Vize Değerlendirmesi talebinde bulunabilirsiniz. Ücretsiz Vize Değerlendirmesi hizmeti almak için lütfen tıklayınız.
